Sauna, ülkemizde Fin Hamamı adı ile de bilinir. Özellikle SPA ve masaj merkezlerinde ve 5 yıldızlı termal otellerde bulunan saunalar, bazı spor tesislerinde de ziyaretçilere sunulan seçeneklerden biridir.
Oldukça eski bir tarihi bulunan sauna, sağlık açısından pek çok fayda barındırır. Günümüzde dünyanın birçok yerinde kullanılan saunanın İskandinavya’da geliştiği ve Finlandiya’da bugünkü haline kavuştuğu düşünülmektedir.
Sauna ne işe yarar sorusuna geçmeden önce, saunanın ne olduğunun doğru bilinmesi gerekir. Yaygın kanının aksine sauna, bir hamam türü değildir.
Sauna temizlenmek için değil, rahatlamak ve dinlenmek için kullanılır. Geleneksel saunalar, belirli ahşap türleri kullanılarak hazırlanır ve basamak şeklinde oturma yerleri vardır. Ahşap kullanılmasının amacı, yükselen ısıyla birlikte konfordan ödün verilmemesidir.
Sauna sobası, genellikle odanın orta kısmında yer alır ve ana ısı kaynağını oluşturur. Geleneksel saunalarda odun ateşi ile ısıtılan soba, modern saunalarda elektrik ile çalışmaktadır. Üst kısımda yer alan sauna taşları, sobanın sıcaklığı sayesinde ısınır. Geleneksel kullanımda nem oranını arttırmak amacıyla bu taşların üzerine su dökülerek buhar elde edilir.
Özellikle İskandinavya bölgesinde sauna taşlarının üzerine dökülecek olan su, çeşitli aromalar ile karıştırılmaktadır. Çam ağacı esansı, nane ve lavanta gibi aromatik yağlardan birkaç damla eklenen su sauna taşlarına döküldüğünde hoş bir koku da yayar. Aynı zamanda buhar aracılığı ile cilde ulaşır ve emilir.
Saunanın insan sağlığına birçok faydası bulunuyor. Yüksek ısı sayesinde kasların gevşemesi ve dinlenmesi, spor faaliyetlerinden sonra yoğun şekilde tercih edilmesini sağlıyor.
Saunanın sağlığa en önemli faydalarından biri, kan akışını düzenlemesidir. Kuzey ülkelerinde saunada geçirilen süreden hemen sonra soğuk su duşu alınır, ya da oldukça soğuk ve buzlu olan bir su birikintisine girilir. Bu sayede önce hızlandırılan kalp ritmi aniden yavaşlatılarak şok etkisi sağlanır. Yaratılan bu şok etkisi, cildi daha genç tutar ve hücrelerin aktif şekilde çalışmasına yardımcı olur.
Modern yaşamın beraberinde getirdiği stresin etkilerinden kurtulmak için de idealdir. Stresin en çok hissedilen etkilerinden bazıları kasların sertleşerek yumru halini alması ve kişinin kendini bitkin hissetmesidir. Kasların gevşemesini sağlayan sauna, sonrasında yapılacak şok duşu ile bu etkileri yenmenize yardımcı olur.
Uyku problemi yaşayan kişilerin akşam saatlerinde sauna kullanması, uykuya daha kolay ve hızlı dalmayı sağlar.
Terleme yolu ile vücuttaki toksinlerin atılmasına da yardımcı olan sauna, yağ yakılmasını hızlandırır ve kilo vermeye yardımcı olur. Özellikle grip ve soğuk algınlığı gibi kış hastalıklarında terleme sayesinde iyileşmeyi hızlandırır.
Eklem ağrıları için de oldukça faydalıdır. Kasları yumuşatarak gevşetmesi ile kas ve eklem ağrılarını gidermeye yardımcı olur. Kireçlenme ve romatizma gibi sorunların oluşmasını engellediği de bilinmektedir. Günümüzde alternatif tedavi yöntemleri arasında yer alan termal suyun da bu hastalıklara iyi geldiği bilinmektedir. Termal suyun faydaları içeriğimizden detaylı şekilde inceleyebilirsiniz.
Belirli sağlık sorunlarına sahip olan kişilerin sauna kullanmaları tehlikeli olabilir. Kalp ve tansiyon hastalığı olanlar, açık yarası bulunanlar ve alkollü kişilerin sauna kullanmamaları önemlidir.
Sauna ne işe yarar sorusunu cevapladığımıza göre doğru sauna kullanımının nasıl olması gerektiğini inceleyebiliriz. Ülkemizdeki kullanımlarda pek çok hata görmek mümkün.
Sauna, oldukça sıcak ve nemli bir ortamdır. Bu nedenle saunaya kuru şekilde girmeniz önemlidir. Islak olmanız halinde öncelikle üzerinizdeki su kuruyacak ve sauna içerisinde geçirdiğiniz sürenin büyük kısmı boşa geçecektir.
Saunaya girerken üzerinizdeki tüm kıyafetlerden kurtulmanız gerekir. Tamamen çıplak şekilde vücudunuza saracağınız peştamal, sauna için ideal giyimdir. Kıyafetler, ısı ile hassaslaşan cildinizi rahatsız edebilir ve saunadan tam olarak faydalanamamanıza neden olabilir.
Sauna kullanımından önce üzerinizdeki tüm aksesuarları çıkarttığınızdan da emin olmalısınız. Yüzük, saat ya da küpe gibi metal yapıdaki aksesuarlar aşırı ısınarak yanıklara sebep olabilir. Plastik materyallerde ise erime ve eğrilme görülebilir.
Sauna kullanımında seanslarınızı doğru belirlemeniz de önemlidir. İlk kullanımınızda 5 dakika sauna içerisinde kaldıktan sonra 5 dakika dinlenme arası vermelisiniz. Sonrasında 10 dakika kullanım ve 5 dakika dinlenme gibi kullanım sürenizi arttırabilirsiniz. Sauna içerisinde tek seferde geçirilmesi sağlıklı olan en uzun süre 20 dakikadır.
Sauna kullanımından sonra vücudunuza şok etkisi yapabilmek için soğuk duş kullanmanız gerekir. Ancak akşam saatlerinde uygulanacak soğuk duş, uyku düzeninizi bozabilir ve uykusuzluğa neden olabilir.
Sauna kullanımı sonrasında cildinizi nemlendirmeniz ve bakım yapmanız da önemlidir. Cildinizin yapısına ve durumuna göre besleyici yağlar ya da krem tercih edebilirsiniz.