Modern yaşam, birçok farklı sorunu da beraberinde getiriyor. Günlük stres seviyesinin yükselmesi nedeni ile kas ağrıları gibi basit problemlerin yanı sıra, strese bağlı hastalıklarda da artış gözleniyor. Rahatlatıcı etkinliklerin başında gelen masaj ve terapilerin bir arada sunulduğu spa merkezleri, günlük stresten uzaklaşmanıza yardımcı oluyor. Terimleri incelemeden önce spa nedir sorusunu birlikte cevaplayalım.
Spa Nedir?
Latince bir cümle olan “Selus Per Aqua”nın kısaltması olan spa kelimesi, birebir çeviri ile sudan gelen sağlık anlamındadır. Kökeni Roma İmparatorluğu’na dayanan spa, su ile yapılan terapi ve masajları kapsar.
Bireye bedensel ve ruhsal bakımlar sunarak iyileşme sağlamayı amaçlayan spa merkezleri, savaştan dönen askerlerin sağlıklarına kavuşmaları için tedavi gördükleri banyolar olarak ortaya çıkmıştır. Avrupa’ya yayıldıkça kültürlere göre farklılıklar göstermeye başlayan spa kültüründe ana tema hidroterapi olarak adlandırılan ve su ile yapılan tedavilerdir.
Günümüzde giderek yaygınlaşan spa merkezleri, kişilerin ruhsal ve fiziksel sorunlarında tedaviye yardımcı terapilerin sunulduğu yerler haline dönüşmüştür. Hidroterapinin yanı sıra masajlar ve bakımlar da spa merkezlerinde alınabilen hizmetler arasındadır.
Spa Çeşitleri
Gelişen spa merkezleri nedeni ile uluslararası bir sınıflandırma sistemi ortaya konulmuştur. Buna göre uluslararası düzeyde kabul gören üç tür merkez vardır:
Medikal/Tıbbi Spa: Sağlık personelinin gözetimi ve desteği ile hizmet sunulan, modern ve tedavi amaçlı merkezlerdir.
Resort Spa: Bir tatil beldesindeki otel bünyesi içerisinde yer alan ve profesyonellerce yönetilen merkezlere verilen isimdir.
Termal/Mineral Spa: Kaplıca kaynağından gelen termal suların kullanıldığı merkezlerdir. 
Bu gruplandırmaların yanı sıra merkezlerin bulundukları yere göre farklı sınıflandırmalar da mevcuttur. Bunlar arasında en bilinenleri Cruise (Yolcu Gemisi) Spa ve Günlük Spadır. Cruise Spa olarak adlandırılan tesisler, bir yolcu gemisi içerisinde yer alan ve spa hizmetlerinin yanı sıra günlük egzersiz ve terapilerin de sunulduğu merkezlerdir.
Yolcu gemisi ile seyahat eden yolcuların günlük bakım ihtiyaçları bu merkezler tarafından karşılanır. Günlük Spa olarak adlandırılan merkezlerde ise günlük abonelik sistemi ile ziyaretçiler masaj, bakım ve terapi hizmetlerinden yararlandırılır. Ülkemizde ve dünyada en yaygın spa merkezleri günlük modelde işletilmektedir.
Spa Uygulamalarının Faydaları
Spa nedir sorusunu yanıtladığımıza göre, bu merkezlerde sunulan çeşitli hizmetlerin ne gibi faydaları olduğunu inceleyelim. Genel olarak bakıldığında spa uygulamaları, kan dolaşımının düzenlenmesine yardımcı olur. Aynı zamanda kan dolaşımının düzenlenmesi, metabolizmanın hızlanmasına ve yorgunluk belirtilerinin azaltılmasına yardımcı olur. Metabolizma hızlandığı için zararlı maddelerin ve toksinlerin de vücuttan atılması kolaylaşır. 
Romatizmal hastalıkların ve kas ağrılarının tedavisine yardımcı olan masaj uygulamaları, bölgesel olarak kan akışını hızlandırarak rahatlama sağlar. Kasları yumuşatan ve spazmları gideren uygulamalar sayesinde ağrılar azalır. Modern yaşamın getirdiği stres, yorgunluk ve uyku düzensizliklerinden doğan sorunların vücut üzerindeki etkilerinin giderilmesine yardımcı olur.
Vücudun enerjisinin yenilenmesini sağlayarak zindelik verir. Psikolojik sorunlara da neden olabilen uykusuzluk ve gerginlik gibi depresyon belirtilerinin azalmasına yardımcı olur. Aynı zamanda bölgesel olarak kan akışını hızlandırması ile vücudun aktif olarak çalışmasını sağlar, selülit benzeri cilt sorunlarının azalmasına yardım eder.
A’dan Z’ye Spa Terimleri
Spa uygulamalarını ve hizmetlerini tanımlayan birçok terim bulunmaktadır. Uygulamaların genel isimlerinin yanı sıra terapi yöntemleri ve kullanılan yağlar da bu terimler ile adlandırılabilir. Spa merkezlerinde kullanılan terimleri inceleyeceğimiz bu kısımda spa nedir ve nasıl uygulanır gibi soruların cevaplanmasına yardımcı olacak bilgileri de bulacaksınız.
Afüzyon Duşu Masajı
Dinlendirici bir masaj olan afüzyon duşu masajı, ılık deniz suyunun basınçlı şekilde üstten vücuda püskürtülmesidir. Kan dolaşımının uyarılmasını ve tuzlu su sayesinde zihinsel rahatlamayı da sağlayan masaj, aynı zamanda selülit giderici etkiye de sahiptir. 
Akupunktur
Ekrem ve kas ağrılarının tedavisinde kullanılan alternatif bir tedavi yöntemi olan akupunktur, vücudun belirli noktalarına iğne batırılarak uygulanır. Özellikle Uzakdoğu kültürlerinde yaygın şekilde kullanılan tedavi, migren ve menstrüasyon ağrıları için de tercih edilebilir.
Anti Aging
Yaşlanma karşıtı olarak dilimize çevrilen anti aging, aynı zamanda yeniden gençleşme anlamını da taşır. Vücudun yaşlanması sonucunda ortaya çıkan belirtilen azaltılmasını ve hatta tersine çevrilmesini amaçlayan tüm uygulamalar için kullanılır. 
Aromaterapi Masajı
Bitki özlerinden elde edilen hoş kokulu yağların kullanıldığı masajlardır. Oldukça hafif hareketlerle yapılan ve kişinin şikayetlerini azaltacak özellikteki yağların seçildiği masajlar, rahatlatıcı ve dinlendiricidir.
Buhar Banyosu
Sauna uygulamalarından farklı olarak yüksek nem ve düşük sıcaklığı birleştiren buhar banyolarında ısı yaklaşık 45 derecedir. En uzun kalma süresi olarak 15 dakika tavsiye edilir. 
Detoks
Vücutta biriken zararlı maddelerin ve toksinlerin atılması anlamına gelen detoks kelimesi, günümüzde birçok farklı alanda kullanılmaktadır. Modern yaşamın vücudumuza en büyük etkilerinden biri olan ve özellikle tarım alanında kullanılan kimyasallardan kaynaklanan toksin birikmesinden kurtulmak için yapılan tüm uygulamalara detoks adı verilir.
Fizyoterapi
Tıbbi bir terim olan fizyoterapi, kas ve sinir sisteminin çeşitli uygulamalar ile güçlendirilmesini amaçlayan uygulamalardır. Özellikle hareket kısıtlayıcı hastalıklar, kazalar ve uzun süre hareketsiz kalmadan kaynaklanan kas kayıplarında uygulanan fizyoterapi; rehabilitasyon ile desteklenebilir. Kişinin kas ve iskelet sistemini tam kapasite ile kullanmasını amaçlayan uygulamalar sonucunda, hareket yeteneği yeniden kazanılır. Ancak tedavi süresi oldukça uzun olabilir.
Hamam
Tarihi Roma İmparatorluğu’na dayanan hamam, sıcak ve soğuk suyun bulunduğu yıkanma alanıdır. Özellikle İslamiyet’in kabulünden sonra Osmanlı İmparatorluğu döneminde inşa edilen yapılar sayesinde halk arasında yaygın şekilde kullanılmaya başlanmıştır. Uzun süre kalınması sakıncalı olan hamamlarda şampuan ve sabun ile yıkanılabilir. Kese gibi uyarıcı özellikteki materyaller ile cildin ovulması, kan dolaşımının hızlandırılmasına yardımcı olur. 
Hidroterapi
Spa kültürünün temelini oluşturan hidroterapi terimi, suyla tedavi anlamına gelir. Mineral içeren doğal suların ve tuzlu deniz suyunun yanı sıra normal sular da bu terapilerde kullanılabilir. İçme, soluma ve yıkanma gibi alt türleri bulunan hidroterapi uygulamaları; sinir, kas ve iskelet sistemlerinin güçlendirilmesi ve yenilenmesi amacı ile yapılır.
Özellikle su içerisinde egzersiz uygulamalarının kas ve sinir sistemi üzerinde pek çok olumlu etkisi olduğu kanıtlanmıştır. Sıcak ve soğuk su ile uygulanabilen terapiler farklı amaçlara ulaşılmasını sağlar.
Özellikle kas ağrılarının tedavisinde uygulanan sıcak su terapileri, kasların yumuşatılmasına yardımcı olur. Termal su kullanılarak yapılan uygulamalar ile romatizmal hastalıkların yanı sıra böbrek, deri, bağırsak ve idrar yolu hastalıklarının tedavileri de desteklenir.
İsveç Masajı
Spa merkezlerinde en yaygın şekilde sunulan masaj hizmetlerinden biridir. Tüm vücut ya da bölgesel olarak uygulanabilir. Kan dolaşımının hızlandırılarak stres ve yorgunluk belirtilerinin azaltılmasına yardımcı olan İsveç Masajı, kas ağrılarının giderilmesinde de tercih edilir. Çoğunlukla temel ve uçucu yağlar yardımı ile gerçekleştirilen masaj, kişinin tercihlerine göre yağsız şekilde de yapılabilir. 
Kneipp Terapi
Alman Sebastian Kneipp tarafından oluşturulan bir terapi yöntemidir. Belirli yöntemler kullanılarak su ile uygulanan terapiler, diyet ve egzersizlerle desteklenir. Beş ana unsur içerisinde değerlendirilmesi gereken Kneipp yöntemi; hidroterapi, fitoterapi, beslenme, egzersiz ve yaşam tarzını kapsar.
Spa merkezlerinde Kneipp yönteminin hidroterapi aşaması sunulur. Buna göre sıcak veya soğuk banyolar, kişinin belirli uzuvlarına ya da vücudun tamamına uygulanarak kan akışı hızlandırılır. Dokulara daha fazla oksijen gitmesini de sağlayan bu işlem, ağrı ve spazmların giderilmesinde kullanılır.
Doktor kontrolünde ve uzman kişilerce uygulanması gereken Kneipp terapilerinden bir diğeri de suda adımlamaktır. Ayakların ve bacakların öncelikle ısıtılmasını, sonrasında da soğutulmasını sağlayan terapi damarları güçlendirmektedir. Strese bağlı baş ve kas ağrılarının yanı sıra hipertansiyon ve diyabetliler için de uygulanabilir. 
LPG Lenf Drenaj
Amerika’da yaygın şekilde uygulanan bir yöntem olan LPG Lenf Drenaj uygulaması, acı vermeyen bir cihazla gerçekleştirilir. Özellikle cilt lekeleri ve yanıklar için önerilen bu uygulama; dolaşım sorunları, denge bozuklukları, sırt ve boyun ağrıları gibi birçok alanda da kullanılır. Kilo vermek isteyen kişilerde destekleyici olarak kullanılabilecek LPG Lenf Drenaj, selülit tedavisinde de uygulanmaktadır.
Masaj Terapisti / Masör
Spa nedir sorusunu cevaplarken mutlaka değinilen konulardan biri de uygulamaların kim tarafından yapıldığıdır. Elleri ve çeşitli aletler ile masaj uygulaması yapan kişilere masaj terapisti adı verilir. Halk arasında ise masör terimi daha yaygındır.
Kan dolaşımını kolaylaştıran ve kasları gevşeten masaj uygulamaları, spa merkezlerinde en çok tercih edilen terapiler arasında yer alır. İnsan anatomisini, kasların yerlerini ve biçimlerini, damar özelliklerini ve eklem hareketlerini çok iyi bilen masaj terapistleri birçok şikayetin giderilmesine yardımcı olmaktadır.
Kişinin şikayetlerini ve daha önceki sağlık sorunlarını göz önüne alarak masaj uygulaması yapan uzman terapistler, vücudunuzun rahatlamasına ve kronik ağrılarınızın azalmasına katkı sağlar. 
Ozon Terapisi
Antik Yunan döneminde Tanrının Nefesi olarak adlandırılan ozon, detoks ve anti aging uygulamalarında yoğun şekilde kullanılır. Kanın daha yoğun oksijenle dolmasını sağlayan uygulamalar, yaraların kapanmasında ve cildin yenilenmesinde de etkilidir. Ülkemizde oldukça yeni olan ozon terapisi, Avrupa’da yaklaşık 100 yıldır uygulanmaktadır.
Rusya’da 1840’lı yıllardan beri yaygın şekilde uygulanan terapi; açık yaraların iyileştirilmesinde, kanser hastalığında ve nörolojik hastalıklarda destekleyici olarak kullanılabilir.
Peloid Terapi
Kelime anlamı olarak çamur terapisi anlamına gelen Peloid Terapi, bilimsel olarak kanıtlanmış bir cilt bakım uygulamasıdır. Doğal, jeolojik veya biyolojik alanlarda oluşan mineral bakımından zengin çamurun cilt yüzeyine uygulanmasıdır.
Halk arasında yaygın şekilde çamur banyosu olarak bilinen uygulamalarda, kişi tam vücut ya da bölgesel şekilde çamur ile kaplanmaktadır. Romatizmal hastalıkların tedavisinde etkili olan bu uygulamalar, egzama gibi deri hastalıklarının tedavisine de yardımcı olur. 
Pilates
Birçok farklı egzersiz disiplininden etkiler barındıran pilates, yaklaşık 500 temel hareket içermektedir. Eklem esnekliğini arttıran ve omurga duruşunu düzelten egzersiz disiplini, son dönemde ülkemizde de oldukça popüler hale geldi. Vücudun fiziksel kapasitesini en verimli şekilde kullanmasını sağlamak amacıyla duruş, nefes ve hareketlere odaklanan pilates; vücudun formunu da doğrudan etkiler.
Refleksoloji Masajı
Uzakdoğu kültürlerinden yaygın şekilde uygulanan bir masaj türüdür. Ayaktaki belirli bölgelerin, vücudun farklı organlarını uyardığı prensibinden yola çıkılarak uygulanır. Kişinin şikayetlerine göre ayağın belirli bölgelerine baskı yapılır, bu sayede kişinin fiziksel ve duygusal olarak kendini daha iyi hissetmesi sağlanır. 
Sauna
Spa merkezlerinde yaygın şekilde sunulan hizmetlerden biri olan saunanın ana vatanı Finlandiya’dır. Türk hamamından farklı şekilde yüksek sıcaklıkta düşük nem sağlanarak gerçekleştirilen sauna uygulamaları, kasların yumuşamasını sağlayarak vücudu rahatlatır.
Özellikle ilk kez kullanacak kişilerin oldukça dikkatli olması gereken saunada en uzun kalma süresi 15 dakikadır. Yüksek sıcaklık sebebi ile fenalaşmaların ve bayılmaların önüne geçilebilmesi için ilk aşamada 5 dakikalık periyotlarla uygulanması önerilir.
Shiatsu
Japonca olan shiatsu kelimesinin tam çevirisi, parmak basıncıdır. Kelime anlamından farklı olarak ellerin, dirseklerin ve dizlerin bir arada kullanıldığı bir masaj türüdür. Uzakdoğu masajları arasında yer alan shiatsu, yaklaşık 500 yıldır uygulanmaktadır. Akupunktur ile karıştırılmasına rağmen shiatsu masajında iğne kullanılmaz. Vücudun enerji merkezlerine dairesel hareketlerle baskı uygulanır, bu sayede biriken enerjinin dağıtılması amaçlanır. 
Tepidarium
Isıtılmış koltuk ve alanlarda bekleyerek kasların gevşetilmesini amaçlar. Masaj ve terapi öncesinde hazırlık amacıyla kullanılabilecek tepidarium, uygulamalar sonrasında da dinlenme için idealdir.
Temel Yağlar
Aromaterapi uygulamalarında kullanılan bitki özlü yağlar, farklı amaçlara hizmet etmektedir. Cilt tipine, kişinin şikayetlerine ve yapılacak uygulamaya göre seçilerek fayda maksimuma çıkartılır. Vücudun farklı bölgelerinde kullanılacak olan yağlar da birbirinden farklılık gösterebilir. Yüz uygulamalarında daha hafif yapıdaki besleyici özler kullanılırken, uyarıcı terapilerde uygun özler değerlendirilir.
Taş Masajı
Isıtılmış volkanik taşlar kullanılarak yapılan bir masaj uygulamasıdır. Vücudun belirli bölgelerine yerleştirilen taşlar dairesel hareketlerle ovulduğunda kasların yumuşamasını da sağlar. Stres ve sırt ağrılarına da iyi gelen uygulamalarda bitkisel yağlar da kullanılmaktadır. 
Talassoterapi
Yunanca bir terim olan talassoterapi; deniz suyu, çamur ve yosunlar ile uygulanan terapiler anlamına gelir. Denizden elde edilen birçok farklı özelliğin kullanıldığı bu uygulamalarda temel amaç, gençleştirmedir.
Vücudun ihtiyaç duyduğu vitamin ve minerallerin doğal şekilde kazanılmasını da sağlayan talassoterapi, fiziksel rahatlamanın yanı sıra zihinsel dinlenme de sağlar. Genellikle birkaç seans şeklinde uygulanan terapilerde, denizden doğal şekilde elde edilen yosun ve çamurun kullanılması önemlidir.
Termal Banyo
Yeraltından elde edilen, doğal ve mineralli suların kullanıldığı uygulamalardır. Bu uygulamalar sayesinde damar ve dolaşım sistemindeki sorunlarının yanı sıra, kas ve iskelet sorunlarının da tedavileri desteklenir. Termal uygulamaların yardımcı tedavi olarak kullanıldığı hastalıklar oldukça çoktur. Bu konuyla ilgili detaylı bilgi almak için Termal Tatil Hangi Hastalıklara İyi Geliyor? yazımızı inceleyebilirsiniz. 
Thai Masajı
Tayland’da yaygın şekilde uygulanmasından dolayı bu şekilde adlandırılan Thai Masajı, vücuttaki denge noktalarına basınç uygulanarak gerçekleştirilir. Genellikle 1 ila 2 saat arasında süren masaj ile bölgesel ağrılar ve yorgunluk belirtileri azaltılır. Birçok farklı türde hareket içeren masajda çekme, germe, esnetme rutinleri de yoğun olarak kullanılmaktadır. Yarı sert bir zemin üzerinde yapılan uygulamada pozisyon değiştirilerek farklı bölgeler de rahatlatılır.
Uçucu Yağlar
Bitkisel yağ özleri, bitkilerin hormonu olarak düşünülebilir. Aracı görevi gören bu hormonlar, uçucu yağlar sayesinde birbirine bağlanmaktadır. Farklı bitkilerden elde edilen uçucu yağlar, insan vücudunda oluşan birçok şikayetin tedavisinde kullanılabilir.
Cilt üzerinden emilen ve kan dolaşımı sayesinde etki edecekleri organa ulaşan bu yağlar sayesinde pek çok semptom tedavi edilebilir. Modern ilaçlarla aynı şekilde çalışan yağlar, semptomun sebeplerinin ortadan kaldırılması için gereken ortamı yaratan bağlayıcılar olarak etkisini gösterir. 
Peeling
Cilt üzerindeki ölü tabakadan kurtulmaya yardımcı olan uygulamadır. Hafif masaj hareketleri ile uygulanan bir masaj olan peeling uygulamaları, yüz ve vücut için ayrı ayrı yapılabilir. Özel bakım ürünleri ile gerçekleştirilen peeling, cildin en üstünde bulunan ölü deriden kurtulmanızı sağlayarak vücudu yeniler.
Yosun Terapisi
Deniz yosunu, mineral ve vitamin açısından oldukça zengindir. Toksinlerden kurtulmanıza da yardımcı olan yosunlar, cildin yenilenmesini ve kan dolaşımının düzenlenmesini sağlar. 60 kadar farklı mineral içeren yosunlar, insan kanındaki plasmaya da oldukça benzer özellikler gösterir. Bu nedenle cilt ve vücut bakım uygulamalarında yoğun olarak kullanılır.
