İnsanlar; her ne kadar şehir hayatına alışmış, günlük koşturmacanın içinde yaşıyor olsa da içgüdüsel olarak daima doğaya ait olduğunu hissederler. İnsan ve doğa arasındaki bu ilişki nedeniye herkes ilk boşlukta piknik alanlarına, parklara ve ormanlara nefes almaya koşar.
Tüm canlılar için yaşamsal öneme sahip olan yeşil alanlar, iklim dengesi ve mineral döngüsü gibi birçok konuda baş rol oynar. Ülkemizde yetişen ağaç türlerine bakıldığında Türkiye’nin de bulunduğu bölgede bitki örtüsü çeşitliliği açısından oldukça zengin bir ülke olduğunu savunmak mümkün.
Ülkemizde Yetişen Ağaç Türlerine Genel Bakış
Türkiye, doğal kaynaklar bakımından dünya çapında önemli bir yere sahiptir. Bunda elbette ülkemizde yetişen ağaç çeşitlerinin yarattığı orman manzalarının da etkisi büyük. Birçok farklı iklime ev sahipliği yapan ülkemizde günlük hayatta dahi pek çok ağaç türüne rastlanabilir. İşte Türkiye’de yetişen ağaç türlerinden başlıcaları...
Sarıçam
İğne yapraklı bir ağaç türü olan Sarıçam, ülkemizde en fazla Kuzey Anadolu, Karadeniz ve Doğu Anadolu bölgelerinde görülür. 2004 yılı verilerine göre Türkiye’nin toplam ormanlık alanları içinde yüzde 0,5’lik bir payı olan Sarıçam; narin gövdeli, sivri tepeli ve ince dallı ya da dolgun ve düzgün gövdeli bir ağaçtır. Daima mavimsi yeşil yapraklı olan bu ağaç türü, çevresel şartlara göre 20 ila 50 metre arasında boya sahip olabilir.
Karaçam
Ülkemizde yetişen ağaç türlerinden biri olan Karaçam’a hemen her bölgede 400-2100 metre yükseltilerde rastlamak mümkün. Tüm orman alanları içinde yaklaşık yüzde 20’lik bir payı bulunan Karaçam; yeşil gövdesi derin çatlaklı, kalın ve boz renkli kabukları olan bir ağaç türüdür. Yaklaşık 40 metrelik boyu ve 1 metreden fazla çapı bulunan bu ağaçlar, koyu yeşil iğne yaprakları ile ön plana çıkar.
Kızılçam
En geniş yayılım alanına sahip olan ve çam ağacı türlerinden olan Kızılçam, tüm orman alanları içindeki yüzde 25 payı ile ülkemizde en fazla Akdeniz kıyısında görülmektedir. Öte yandan Amasya, Zonguldak, Sinop gibi Akdeniz iklimine rastlanan mikroklima bölgelerinde de adacıklar halinde bulunan Kızılçam, ışığı seven ve hızlı büyüyen bir ağaçtır. 20 metreyi bulan boyu ile kalın ve genellikle koyu kızıl renkli sürgünleri vardır.
Sedir
Genellikle Akdeniz ikliminin hakim olduğu yüksek bölgelerde yayılım gösteren Sedir ağaçları, Anadolu’da batı, orta ve doğu Toroslarda görülür. Orman arazileri içinde yüzde 0,2 paya sahip olan Sedir ağaçlarına dünya üzerinde en fazla Türkiye’de rastlanabilir. Kısa iğne yaprakları bulunan Sedirler, olgunlaşınca pulları dağılan kozalaklara sahiptir.
Göknar
Köknar olarak da anılan bu ağacın 40 farklı çeşidi mevcuttur ve bunlardan 4’ü ülkemizde yetişen ağaç türlerindedir. Doğu Karadeniz Göknarı, Uludağ Göknarı, Kazdağı Göknarı ve Toros Göknarı ülkemizde doğal yayılış gösterir. Çam familyasında kolaylıkla ayırt edilebilen Göknarlar uzun, düzgün ve dolgun gövdeye ve sivri bir tepeye sahiptir. Ülkemizdeki orman alanları içinde yüzde 0,3 oranda Göknar ağacına rastlanabilir.
Ladin
Göknar’a benzer şekilde 40 farklı çeşidi olan Ladin’in Kafkasya’da ve Türkiye’de bulunan türüne Doğu Ladini adı verilir. Piramide benzeyen tepesi ve sarkan dalları ile ön plana çıkan Ladin’in boyu 40-50 metreyi bulabilir. Ülkemizde yüzde 0,1’lik paya sahiptir.
Fıstık Çamı
Genellikle Batı ve Güney Anadolu ile Akdeniz bölgelerinde görülen Fıstık Çamı, görünümüyle diğer çam türlerinden kolaylıkla sıyrılır. Çam fıstığı olarak bilinen tohumları, özellikle Batı Anadolu yöresi için önemli bir gelir kaynağıdır. Fıstık Çamı’ndan aynı zamanda değerli bir süs aracı olarak da faydalanılır. Toplam orman arazileri içinde yüzde 0,2 paya sahiptir.
Ardıç
Birçok farklı çeşidi bulunan Ardıç ağacı, ülkemizde neredeyse tüm bölgelerin yüksek kesimlerinde doğal yayılış gösterir. Türkiye ormanları içinde yüzde 0,2 payı bulunan Ardıç, oldukça dekoratif bir ağaçtır.
Porsuk
Ormanlar içinde tek tek ya da küçük gruplar halinde bulunan Porsuk ağacı, kimi zaman çalı kimi zaman da sık dallı yuvarlak tepeli bir ağaç olarak görülür. Türkiye’de en çok Kuzeybatı Anadolu’da ve Toroslar’da deniz iklimine rastlanan alanlarda rastlanan Porsuk, her mevsim yeşil renkli iğne sahiptir.
Servi
Ülkemizin güneyinde sıklıkla görülen Servi ağacı, ince ve uzun yapılı olup koyu yeşil yapraklara sahiptir. Dört mevsim yeşil ağaç formunda bulunan serviler, dekoratif görünümlerinden dolayı park ve bahçelerde sıklıkla tercih edilirler.
Meşe
Geniş yapraklara sahip Meşe, ülkemizde en yaygın yetişen ağaç türlerindendir. Türkiye’nin hemen her bölgesinde birçok türünü görebileceğiniz bu ağaçlar, daima yeşil yapraklıdır. Meşe yapraklarının boyutları değişkenlik gösterebilir, sapları da kısa veya uzun olabilir. Oldukça uzun ömürlü bir ağaç olan Meşenin ülkemizdeki varlığı, toplam orman alanının yüzde 30,2’si kadardır.
Kayın
Türkiye’nin kuzey bölgelerinde daha fazla yayılış sergileyen Kayın ağacı, 40 metrelik uzunluğa erişebilir. Düzgün ve silindirik bir gövdeye sahip olan kayınların yaprakları elips şeklindedir. Sonbahar mevsiminde bu yapraklar kızıl renge bürünerek olağanüstü bir görüntü yaratırlar.
Gürgen
Kışın yapraklarını döken Gürgen; Trakya, Ege, Marmara, Kuzey Anadolu ve Doğu Anadolu bölgelerinde görülebilir. Yumurtaya benzeyen yapraklara sahip olan Gürgen ağacının sivri uçlu ve sert kabukları olan 1 santimetre civarında meyveleri vardır.
Kızılağaç
Boyu 20 metreyi geçebilen, esmer kabuklu ve seyrek dalları olan Kızılağaç, genellikle serin ve nemli bölgelerde görülür. Ters bir yumurtaya benzeyen, kenarları tırtıklı yaprakları vardır. Kızılağaç’ın ülkemizde doğal olarak yetişen 2 türünden söz edilebilir. Bu türler, Doğu Kızılağaç ve Adi Kızılağaç’tır.
Akçaağaç
Çoğu kış mevsiminde yapraklarını döken bu ağaç türü, ismini açık renkli gövdesinden alır. Türkiye’de 9 çeşidi gözlemlenen Akçaağaç’ın boyu 10 ila 30 metre arasında değişkenlik gösterebilir. Yaprak şekilleri de türüne göre farklılaşabilse de sarı renkte çiçeklere sahiptir.
Dişbudak
Genellikle sulak bölgelerde görülen Dişbudak’ın yaprakları elips şeklindedir. Beyaz çiçekleri salkım şeklinde duran ağacın Türkiye’de doğal olarak yetişen 4 türünden söz etmek mümkün. Bu türler; Adi Dişbudak, Sivri Meyveli Dişbudak, Çiçekli Dişbudak ve Tüylü Dişbudak olarak sıralanabilir. Dişbudak ağaçları ülkemizde Trakya, Doğu ve Batı Karadeniz, Marmara ve Ege Bölgesi’nde yaygın olarak görülebilir.
Kestane
Özellikle Kuzey Anadolu ve Marmara Bölgesi’nde rastlanabilen Kestane ağaçlarının Türkiye’de doğal olarak yetişen tek türü “Anadolu Kestanesi”dir. Mızrak biçiminde yaprakları olan bu ağacın çiçekleri bal kaynağıdır, ayrıca Kestane ağacının meyvesi de kışın sofraların vazgeçilmezlerindendir. Anadolu Kestanesi ülkemizdeki tüm orman alanları içinde yüzde 0,04’lük bir yere sahiptir.
Çınar
Heybetiyle ve uzun ömürlü oluşuyla ön plana çıkan Çınar ağaçları ülkemizin hemen hemen tüm ormanlarında görülebilir. Ayrıca park ve bahçelerde de rastlayabileceğiniz Çınarlar, dere ve akarsu yataklarında doğal olarak yetişebilirler. İri yapraklı bu ağacın dikenli ve yuvarlak meyveleri vardır.
Huş
Doğu, Kuzey ve Kuzeydoğu Anadolu’da yayılan Huş ağacı, yüksek kesimlerde tek başına veya başka ağaçlarla karışık olarak görülebilir. Soğuk havaya dayanıklı olan bu ağaç türünün dalları, yaşlandıkça sarkarlar. Üçgene benzeyen yaprakları çoğunlukla sivri uçludur.
Ihlamur
Güzel kokusuyla zihinlerde kendine yer edinen Ihlamur ağacı ülkemizde yetişen ağaç türleri arasında yer alıyor.Kışın yapraklarını döken ağaçlardan biri olan Ihlamur; Marmara, Batı Karadeniz, Orta Toroslar ve Kuzey Anadolu’da görülmektedir. Geniş yapraklı Ihlamur ağacının çiçekleri kurutulup sıcak su ile birlikte çay olarak tüketilmektedir.
Sığla
Dünyada yalnızca Türkiye’de doğal yayılış alanı bulunan Sığla ağacının boyu ortalam 15 ila 20 metredir. Sığla, kalın dalları olan geniş tepeli bir ağaçtır ve ilk bakışta genellikle Çınar ile karıştırılmaktadır.
Kavak
Türkiye’nin hemen her bölgesinde rastlayabileceğiniz Kavak ağaçları, farklı türlere sahiptir ve türüne göre görünümü de farklılaşabilmektedir. Ülkemizde yetişen Karakavak, Akkavak, Titrekkavak ve Fırat Kavağı adında 4 türü bulunan Kavak’ın yaprakları düz ya da dişli, üçgen veya oval gibi farklı formlarda olabilmektedir.
Türkiye, bitki örtüsü ve doğası ile büyüleyici bir güzelliğe sahiptir. Bu anlamda doğaya dönüş için sizin de sık sık yeşil alanlarda zaman geçirmenizi tavsiye ederiz. Örneğin Ankara’nın yeşiliyle meşhur Kızılcahamam ilçesinde doğanın koynunda ailenizle geçireceğiniz bir hafta sonu, tazelenmenize önayak olacaktır. Eğer siz de doğayı içinize çekmek ve biraz soluklanmak istiyorsanız, bunun için Çam Termal Otel’i tercih edebilirsiniz!
